“Información tomada da ficha do Museo Arqueolóxico”
Procedencia: Castro de Elviña (A Coruña).
Material: Ouro/prata.
Cronoloxía/época: Entre S. I a.C. e S. II d.C. Galaico-romana.
Dimensións: 2 cms. de diámetro e 2,5 cms. de alto.
Colgante en forma semellante a un carrete, constituído por tres corpos ben diferenciados, que xunto cóas dóas de ouro (Ref. 115), e a dóa de vidro (Ref. 117), formaría parte dun posible colar articulado. O CORPO SUPERIOR está composto por dous troncos de cono xuntos pola base. O superior está decorado con círculos de filigrana recheos de pequenos gránulos, e o inferior cunha serie de postas de filigrana encadeadas recheas tamén con granulado. O perímetro da unión, de 1,9 cm de diámetro, adórnase cunha triple ringleira de esferiñas soldadas formando cordóns. Separando ó corpo superior do inferior, presenta un corpo cilíndrico ou anel cinguido por tres nervios circundantes paralelos con adorno dentado. O CORPO INFERIOR ten forma troncocónica, sendo menos alto que o corpo superior, pero mais amplo (2 cm). A superficie que conforma o tronco de cono presenta unha decoración a base de postas encadeadas recheas de granulado. Tres nervos paralelos de esferiñas granuladas, limitan a BASE do colgante, a parte mais ornamentada. No centro presenta un glóbulo ou botón enmarcado por dous círculos concéntricos de filigrana, có espacio entre eles recheo de un fino granulado. Ó redor deste motivo, disponse unha roda helicoidal de seis postas entrelazadas feitas con fío de prata, salpicadas con gránulos de ouro e combinadas con calados na lámina de base, que a súa vez está enmarcada por un cordón trenzado de filigrana. Rematando o contorno desta lámina terminal, presenta dous círculos concéntricos de esferiñas.
Notas:
Esta peza estivo na exposición: «El oro y la orfebrería prehistórica de Galicia», 1995, Museo de Lugo, Diputación/Museo de Lugo (Comisario A. Alvarez Núñez).
Materia: Segundo Luengo (1979: 224) todas as xoias atopadas no castro de Elviña, teñen a mesma lei de 14 quilates de ouro e dez de prata, ainda que non sinala a metodoloxía analítica empregada.
Técnica: Semella que non está presente a técnica de granulado auténtica, sendo en realidade unha técnica similar mais sinxela que consiste na aplicación de pó de ouro natural cun soplete.
Epoca/Cultura/Estilo: Luengo (1979) opina que a cronoloxía do colar de Elviña debe situarse en torno do século III a.C. pola súa similitude có torques de Vilas Boas e seguindo en parte a opinión de Blanco Freijeiro (1957: 999) de que toda a orfebrería castreña con decoración de grans, glóbulos e filigranas, é posterior ó 300 a.C. xa que imita modelos orientais producidos nos séculos IV-III a.C. Reboredo (1996: 84), considera que é unha producción indíxena e que debe situarse en torno do século IV a.C.
Bibliografía:
Luengo, J.M. 1954-55: “Noticia sobre las excavaciones del Castro de Elviña”. Noticiario Arqueológico Hispánico, III-IV: 213-246, Lam. 9, 11; Monteagudo, L. 1954: “Joyas del castro de Elviña (La Coruña) y soluciones museológicas generales”, Archivo Español de Arqueología, XXVII; Luengo, J.M. 1979: “El Tesoro de Elviña y tres torques coruñeses”. Trabajos de Prehistoria, XXXVI; Fariña, F. 1991: “Tesouro de Elviña”. En, Catálogo de la Exposición “Galicia no Tempo”, Santiago de Compostela; Reboredo, N. 1996: “El tesoro de Elviña“. En, Catálogo de la Exposición “El oro y la orfebrería prehistórica de Galicia”. Museo, Diputación. Lugo: 71-86; Senén, F. 1996: “Cuentas y colgante de Elviña”. En, Catálogo de la Exposición “El oro y la orfebrería prehistórica de Galicia”. Museo, Diputación, Lugo: 122; “Tesoro de Elviña”, Tarxeta Postal, Postales Fama, Vigo; “Detalle colgante Elviña”, Diapositiva, Postales Fama, nº 9, Vigo; 1994, Guía General del Museo Arqueológico e Histórico “Castelo de San Antón”. Museo, Concello. A Coruña: 18.